Nummer 15
‘Moej’ es kieken, Ina,’ Berend legt veurzichtig vier brune eigies op et aanrecht, ‘de eerste eier van de pieken. Mooi hen?’ Hi’j glundert as het hi’j ze zels legd.
‘Dat is zeker mooi,’ geft Ina him geliek, ‘en now? Morgenaovend pannekoeken?’
‘Ja, lekker. Mit sjerp en boerenjonges? Offuh, mit brune suker?’
‘Dat staot. Ik bakke morgen pannekoeken, mar dan moej’ ok wat veur mi’j doen.’
‘Wat dan, Ina? Wat moe’k dan doen?’ Berend zien stemme trilt een betien. Soms doet hi’j bosschoppen veur Ina, mar daor het hi’j morgen echt gien tied veur. Morgen gaot hi’j mit Jannes naor de vlomaark. Ze hebben vandemiddag de anhanger al volpakt mit alderhaande mooi goed, dat ze daor verkopen willen. Nee, morgen het hi’j gien tied en now is et haost beddegaonstied.
‘Aj’ morgen op de rommelmaark binnen, zoj’ dan even kieken willen aj’ op iene van de kraomen mit boeken ok een breibiebel veur me vienen kunnen?’
‘Een breibiebel? Wat is dat veur iene?’
‘Oh, dat is een hiel dik boek mit alderhaande breipetroonties d’rin.’
‘Schrief et mar even veur me op een briefien dan geef ik dat an Jannes. Aanders vergeten we et ok nog.’
Ina scheurt een hoekien van de kraante van gister en schrift d’r mit grote letters
– breibijbel – op. Berend pakt et pepiertien op en steert naor et woord.
‘Daor staot wat aanders Ina,’ besluut hi’j.
‘Ja, jow hebben geliek. Ik heb et in et Nederlaans opschreven. Ik daenke niet dat d’r haandwarkboeken in et Stellingwarfs binnen.’
Ze kikt Berend nao as hi’j de keuken uut stiefelt. Wat begrotelijk toch, dat d’r bi’j de geboorte doe wat mis gaon is. Je kunnen et je vandaegededag niet meer veurstellen, de mediese wetenschop is zoevule veerder, mar doedertieds was et kriegen van een twieling een hachelike zaeke. Hiel vaeke gong et mis.
Ina schuddet heur de moezenissen uut et heufd en gaot op zuke naor een koemegien om de eier op te bargen. Ze is slim bliede mit de ni’je keuken, mar ze is d’r nog niet hielendal an wend. Wat een genot, die laeden. Alles mooi overzichtelijk en je hoeven niet meer op ‘e kni’jen om et aachterste goed te pakken.
Vier van die kleine eigies is eins niet genog veur pannekoeken, mar now de pieken an de leg binnen, zullen d’r morgen nog wel een stok of wat bi’jkommen. Mael, suker en sjerp is d’r nog. Dat moet goed kommen.
De volgende morgen, et is aamper locht, zetten de beide breurs of. Ina dri’jt heur nog een keer lekker omme. Uutslaopen, heerlik. Daor komt ze deurdeweke niet antoe. Nog een week of wat en dan gaot ze minder warken. Heur baene wodt een dielde baene. De iene weke warkt ze dan op maendag en deensdag en de aandere weke woensdag, donderdag en vrijdag. Ze het d’r zin an. D’r is nog zoevule op te knappen in huus. Ze het wel even slikken moeten doe veurig jaor heur beide schoonoolden kot nao mekeer uut de tied raekten en blieken dee, dat de oolde meensken d’r op rekend hadden dat Jannes en Ina, Berend zollen verzorgen. Och, eins hadde ze et wel weten kund, doe ze een jaor of wat leden tegen Jannes zee, dat ze es uut mossen kieken naor een goeie plak veur zien breur, hadde hi’j de boot ofhullen.
‘Komt tied, komt raod,’ was zien bescheid. ‘Mar ik bin bange dat Berend niet aorden zal in zoe’n tehuus in de stad. Die moet ruumte om him henne hebben.’
En, doe was daor inienen de tied d’r west. De oolde meensken hadden bi’j de netaoris beschrieven laoten dat Jannes et hiele spul arfde, mit et bedingst dat hi’j en Ina in de boerderi’je gongen wonen en Berend d’r tot zien dood moch blieven. Ina was d’r niet arg mit inneumen. De boerderi’je was in heur ogen een bouwval.
‘Wanneer is d’r veur et lest wat an gebeurd?’ hadde ze vertwiefeld uutreupen. ‘Je maggen niet van me vraogen da’k oons gezellige huus uutgao en in die oolde klinte trekke.’
‘Wat willen jow dan?’ hadde Jannes vraogd, ‘Je kun toch niet verwaachten dat die jonge hier intrekt? Hi’j zol him gien raod weten.’
Ze hadden eins nooit woorden, zi’j en Jannes, mar dit was hoge oplopen. Ina hadde anvoerd dat ze d’r over hadden moeten praoten en heur niet zo veur et blok zetten. Mar ja, praoten dat dee de generaosie van heur oolden en schoonoolden niet. Gaondeweg was ze an et idee wend. Mit de annemer weren ze et huus deurgaon. Doe ze de tekeningen zag en et blieken dee dat d’r geld was veur de verbouwing, hadde ze d’r vrede mit kregen. Now is et zoveer dat et huus van binnen hielemaole vertimmerd is. Een ni’je woonkeuken, een grote slaopkaemer mit inloopkaaste en anslutend een roeme badkaemer. Een zit- slaopkaemer veur Berend, mit een eigen badkaemer. Overdag is hi’j bi’j heur op ‘e kost mar aovens vient hi’j et best om op zien kaemer tillevisie te kieken.
‘Jim kieken van die malle pergramme’s,’ vun hi’j.
D’r is een keukenblokkien plaetst, hi’j kan zels koffie of thee zetten. Ina zorgt dat d’r vasse koeken en zoks binnen en ze hoold ok de veurraod in et koelkassien in de gaten. Ien keer in de weke maekt ze d’r de boel schone, dan ruumt ze geliek de wasse in de kaaste. Veur de rest reddet Berend himzels. Hi’j is d’r wies op dat hi’j een eigen plakkien het. Wanneer de kleinkiender op visite kommen, meugen ze graeg even bi’j omke Berend, zoas ze him numen, binnen wippen. Hi’j wil altieten wel een spullegien doen, of een pottien sjoelen.
Naodat ze de geiten, de knienen en de kiepen voerd het, zet Ina de tuunstoelen en et taofeltien onder de appelboom. Et is lekker weer. Niet te waarm en wiendstille. In de veerte klinken schelle kienderstemmen, now en dan overstemd deur et luud van een grösmi’jer. Ze stikt de haand op naor de buren van nummer 13, mar daor kan d’r gien knikkien of. Ze zullen et wel te drok hebben. Gien onaorige meensken, neffens Berend. Die treft ze nog wel es as ze bi’j aovende even de rolstoel et betonpad oprieden om naor de dieren te kieken.
Op een mement as dit mist ze de oolde buurt. Daor kenden ze iederiene en d’r was al gauw es tied veur een praotien. Ze lopt de keuken in om een glas iesthee uut de koelkaaste te haelen. In de loop weg nemt ze de kraante mit. Heur oge vaalt op een bericht van gemientezaeken. -De leegstaande school in De Pietermannenlaene biedt opvang aan statushouders.-
Et wodt ok neudig tied dat d’r wat aan de schoele daon wodt. Et is anfluiting zoas et gebouw d’r henne staot. In de tied binnen d’r een stokmennig ruten sneuveld, daor bin an de binnenkaant hoolten schutten veur zet. Et schoeleplein is gruun van de gröspollen. Ze zullen d’r nog een protte wark an hebben om et toonber en bewoonber te kriegen. De gemiente zal in els geval zien best doen, het ze begrepen van de beide meensken die veurige weke langes west binnen. Toch aorig dat ze de buurt persoonlik benaoderden. Ze hadden genoeglik zitten praoten bi’j een kop koffie.
‘Et leek oons verstaandig om de meensken persoonlik in kennis te stellen,’ hadden ze zegd.
‘Zo kunnen we heuren wat d’r in de buurt leeft. Laeter hoolt de gemiente een infermaosie aovend waarin alle vraogen en bezwaoren behaandeld wodden.’
Jannes hadde him wat ofziedig hullen, mar zi’j hadde zegd dat et heur een goed plan leek.
Ze leest dat alle omwonenden een uutneudiging kriegen veur de informaosie aovend. Daor gaot ze henne. Ze is beni’jd naor wat d’r in de buurt over zegd wodt.
‘Ina, Ina,’ de beide manluden kommen om de hoeke van ’t huus, ‘Ina ik heb’ him.’
Berend stikt een dik boek omhogens. Op et eerste oge lieken de manlu sprekend op mekeer, mar de iene is as een fletse afdrok van de ere. Jannes komt bedachtzem aachter Berend, die stuitert van opwiening, an lopen.
‘De post,’ zegt hi’j wiels hi’j een staepeltien pepierwark op et taofeltien legt.
‘D’r is een brief van de gemiente bi’j. Wat zollen die hebben?’ Mit et zakmes ritst hi’j et kevot los.
‘Ik daenke dat et de uutneudiging veur de veurlichtingsaovend is,’ mient Ina.
‘Moej’ es kieken, Ina,’ Berend wipt van de iene voete op ‘e ere. ‘Jow breiboek. Ik hebbe et ruild veur de oolde, gerute gedienen. Weej’ wel, die van moeke, mit dat haokte raantien d’r tussen. De vrouw van et boek zee, dat et krek was wat zi’j zocht.’ Hij glimt van trots.
‘Geweldig Berend, jow hebben t’aovend een extra pannekoeke verdiend. Mar gao now mar even zitten, dan schink ik jim een glas iesthee in. En, kiek es an, d’r binnen nog krek drie stokkies cake.’
As ze aovens tegere in de kaemer zitten zegt Jannes: ‘Ik heurde et volk op ‘e maark ok al praoten over asielzukers. Et zal mi’j ni’j doen, hoe dat hier uutpakt. Aj’ et ni’js geleuven zullen dan is d’r hier en daor nog al wat weerstaand tegen et huusvesten van vlochtelingen.’
‘Och, dat zal toch wel wat toevalen? En bovendat, dit bin staotusholers. Et wodt gien noodopvang. Ik bin d’r glad veur. Die meensken moe’n plak hebben en de schoele staot d’r mar te vergaon. Ze mossen dat op meer plakken op et plattelaand doen. Leegstaonde gebouwen opknappen en veur bewoning geschikt maeken. Ze roepen gedurig over krimpgebieden. Now mi’j donkt, dat ze op disse wieze mooi de krimp tegengaon kunnen.’
‘Ik bin bange dat niet elkeniene dat mit jow iens is.’ Jannes haelt bedaenkelik de schoolders op. ‘We zullen et kommende weke op de veurlichtings bi’jienkomst heuren.’
*****
‘Dat is toch niet te begriepen,’ Ina slat de deure mit zoe’n klap dichte dat de ruten trillen in de sponning.
‘Maegien bedeer. Ik hebbe je toch al zegd dat niet elkeniene d’r zo over daenkt as dat jow doen. Daor hoej’ je toch niet zo drok over te maeken? Gao now mar zitten. Ik maeke oons een glas muntthee.’ Jannes zet de waeterkoker an.
‘Ik wil niet bederen. Et is toch godgeklaegd. En dan die meute buten. Allemaole vremden. Die hebben niks, mar dan ok niks mit et dörp te maeken. Ze bin d’r allienig opuut om rellegies te schoppen. Die hebben vanzels de media ok bericht daon. Waoromme aanders zol d’r tillevisie bi’j wezen? Hier? In dit gat? Lach niet. Ik bin poerlelk!’
‘Jannes. Jannes! Jow moe’n mi’j helpen.’ Berend stormt de kaemer in.
‘Helpen? Waormit dan? Wat hej’ nog te redden zo laete op ‘e aovend?’
‘De geiten moe’n in et hokke!’
‘In et hokke? Toe Berend stao niet zo te spinnevoeten. Gao zitten. Dan krieg ie ok een beker thee van mi’j. En dan moej’ me es rustig vertellen waoromme as jow mit dit mooie weer de geiten in et hokke hebben willen. Mi’j donkt dat ze et best naor ’t zin hebben in et laand. Ze hebben schoelplak genog. Ze willen wis liever buten liggen as in een bedompt hokke.’
‘Jow hebben toch ok heurd wat die jongen reupen?’ Berend gaot rechtop staon. Heft zien aarm en buldert: ‘Dit volk dat jim hierhenne haelen, zal jim vrouwen en dochters verkrachten, jim geiten neuken en …’ hi’j lat de aarm zakken en kikt bedrempeld om him henne, ‘Jannes, Jannes! Ina kan hier ok niet blieven. Jow moe’n zorgen dat ze argens in veilighied komt.’ Hi’j griept Jannes bi’j de aarm. ‘Mar now eerst de geiten.’
Jannes kikt asof hi’j waeter branen zicht, dan brekt een lach deur.
‘Berend, jonge. Mooi daj’ zo veur Ina en jow geiten opkommen. Mar je hoeven je echt gien zorgen te maeken. In et eerste plak bin de vlochtelingen d’r nog lange niet en as ze al kommen dan zal et grif mitvalen. Et bin gewoon meensken. Krek as ieje en ikke. Dus gao mar rustig zitten. Jow beesten kun in de weide blieven.’
‘Ziej’ now wat die malloten anrichten,’ mient Ina. ‘De meensken overstuur maeken. Halve zolen, dat bin et. Aj’ et argens niet mit iens binnen, dan hoej’ nog niet zo an te gaon.’
‘Binnen jow dan niet benauwd, Ina? Eerlik, echt niet?’ Berend liekt d’r nog niet gerust op te wezen.
‘Nee, Berend. Ik bin niet benauwd. Echt waor niet. Jow hoeven ok niet ongerust te wezen. De meensken die hier in de schoele kommen, as ze kommen, bin wissezekers nette, fesoenlike meensken. We moe’n ze hier welkom heten. Ze bin vlocht veur oorlog en geweld. Doe hebben ze een hieltied ommezwörven en now hopen ze dat ze hier rust en veilighied zullen vienen. We moe’n ze helpen om hier te wennen. Et is vaast arg vremd veur heur. Krek as wi’j vremd zollen wezen in et laand waor zi’j vot kommen.’
‘Dat laand daor gao ik van mien levensdaegen niet henne. As ze daor oorlog voeren. Ik wil hielendal niet naor et butenlaand. Ik blieve mooi hier, bi’j jim.’
Berend gaot d’r endelik bi’j zitten. Jannes slaekt een zocht. Hé, hé disse braand is weer blust.
Een klein uurtien laeter, Ina het de ofwasmesiene vuld en an et wark zet, Jannes het zien breur nog een keer verzekerd, dat hi’j rustig kan gaon slaopen en ze binnen nog evenpies bi’j de beesten daele west, ligt de huusholing in diepe rust.
Dat kiend
anspoelt op een vremd straand
wat het et daon?
verdreven van al wat et kende
op ‘e vlocht veur oorlog en geweld
te klein om te begriepen
vun et de dood
verzeupen!
Disse jongkerel
husend in een tente
gaf geld en goed veur de vri’jhied
trotseerde geveren
vreesde veur ’t leven
zocht een schoelplak
blift stikken in de modder
nargens welkom.
Disse vrouw
heur kiender hudende
zocht hulpe
ogen vol ellende
zaggen tevule leed
dikke rollen prikkeldraod
verbargen de vri’jhied
ze bin verwodden tot
haandelsweer
speulballe
in ’t politieke spul.
Wat hebben ze daon?
Roely
Hoe lopt dit of? Kommende weke de ontkneuping.
Wat goed geschreven. Schrijf een streekroman, Roely. Wel in het Nederlands zodat iedereen het kan begrijpen.
Een roman? Dat zijn erg veel woorden, Tja.
Leuk dat je reageerde.