‘De iene is de aandere niet’

Na aandacht besteed te hebben aan de kunstenaars Dirk Kerst Koopmans en Johannes Mulders, organiseert de Stichting Bekiek et Mar dit jaar een expositie met werk van de kunstenaar Rinny Siemonsma uit De Blesse. Een man die niet alleen met zijn schilderkunst, maar ook met zijn levenskunst zijn sporen heeft nagelaten.

Rinny Siemonsma, die met zijn schilderkunst onder geen enkel “isme” valt, was ook als levenskunstenaar ongrijpbaar. Een bruisend vat vol tegenstrijdigheden waardoor zelfs zijn goede vrienden maar een gedeelte van zijn persoonlijkheid te zien kregen. Rinny de macho en de poëet, de gevoelloze en de emotionele, de vriendelijke en de agressieve, de kroegtijger en de kluizenaar, de filosoof en de zwart-wit denker, de dierenliefhebber en de stroper, de kameleon en de witte raaf, een zangvogel die graag uil wilde zijn, een charmeur met charisma op zoek naar vrijheid en vastigheid.

Altijd puur in zijn gedrag was hij geliefd bij boeren, arbeiders en industriëlen. Maar door diezelfde groepen werd hij ook verguisd en een vreemde snuiter of een bohémien genoemd, die op kosten van de gemeenschap de clown uithing. Nee, Rinny werd bepaald niet door iedereen gewaardeerd. Rinny was een natuurtalent. Iemand die met de kwast in de hand werd geboren, zoals collega-kunstschilder Sjoerd de Vries het uitdrukte. Maar hij was geen kunstenaar zoals zovele anderen. Voor hem gold slechts één criterium; of je het mooi of niet mooi vond. Wars van ‘het gezag’ en van ‘decorum’ moest hij niets hebben van alle moeilijke betogen van politici, kunstcritici en anderen die meenden dat ze er ook verstand van hadden. Rinny ging zijn eigen gang en bleef die hij was: een uitermate getalenteerde Stellingwerver kunstenaar, die zich er niet voor schaamde om ook ambachtsman te zijn. Tientallen boerderijtjes heeft hij in opdracht geschilderd en de dankbaarheid en het enthousiasme van zijn opdrachtgevers zullen hem zeker goed hebben gedaan. Dat Rinny daardoor zijn grote kwaliteiten als kunstenaar steeds minder gebruikte en in zijn ontwikkeling is blijven steken, mag waar zijn, hij bleef tot zijn dood toe het grote talent dat hij altijd is geweest.

Hoewel hij zich liet ‘dragen door de wind’, was Rinny dus bepaald geen allemansvriend en iemand die met alle winden mee woei. Hij bleef de individualist die zelf de richting bepaalde, al was hij daarin soms uiterst impulsief en onvoorspelbaar. “Ach de iene is de aandere niet”, zei hij als men hem aansprak op zijn soms onbegrijpelijke en geldverslindende manier van leven. Het was een uitspraak die op iedereen van toepassing is, maar toch in het bijzonder de persoon Rinny Siemonsma typeert. Hij wilde zich onderscheiden, zowel in zijn werk als in zijn gedrag, maar had moeite met de reacties. Hij, de individualist, was overtuigd van de kwaliteit van zijn werk, maar wist dat er maar enkelen waren die dat toen goed begrepen. “Jim begriepen mi’j toch niet” zei hij dan en verkocht als protest tegen dat niet begrijpen een werkstuk voor 15 cent.  Maar Rinny was ook de sociale Rinny, die bij de biljartclub zijn partijtje mee stootte en om zijn humor werd gewaardeerd. De man die veel vrienden had, omdat ze wisten dat achter de façade van vreemde fratsen en soms opschepperig gedrag, iemand schuilging die hield van het leven en sterk hing aan vriendschap en waardering. Soms was hij dagelijks in de kroeg te vinden; hij had dan “alcolol” zoals hij het zelf noemde. Niemand kon weten dat hij op dat moment misschien wanhopig op zoek was naar inspiratie. Dan weer was hij dagen achtereen in de natuur, waar hij dingen zag die niemand anders opmerkte. Hier laadde hij zich weer op om met nieuwe energie aan een schilderij verder te werken. Want welke kwalificatie hem ook wordt toegedicht, hij was bovenal kunstenaar. Rinny had iets met vogels, vooral met uilen en putters. Een afbeelding van putters had hij op zijn atelier en uilen heeft hij vaak getekend en geschilderd. “A’k een voegel wezen zol wo’k een oele wezen”, zei hij eens in een interview. Dagenlang kon hij bezig zijn met het timmeren van vogelhokjes of het maken van een volière. Zenuwachtig was hij als hij zangvogels smokkelde van Italië naar Nederland en opgewonden als hij in de Flevopolder een zeearend zag. Helaas kwam een uitspraak van hem al op 45 jarige leeftijd uit: Als je je laat dragen door de wind dan sterf je onderweg. Het is hem in 1985 letterlijk overkomen.

Van 3 tot en met 11 september 2022 organiseert de Stichting Bekiek et Mar, in samenwerking met Gregorius Halman en een tiental mensen die werk van Siemonsma ter beschikking gesteld hebben, een overzichtstentoonstelling in het kasteel Olt Stoutenburgh, Markeweg 37  in Blesdijke. Hierbij is de hulp ingeroepen van kunstkenner Jurjen K. van der Hoek, die uit de 52 aangeboden werken een brede selectie heeft gemaakt, en van de belichtingsman Johan de Jong. Die laatste zorgt ervoor dat de werken professioneel worden uitgelicht. In de tuin van Olt Stoutenburgh hangen nog een zestal gefotografeerde werken van Siemonsma in groot formaat.

De tentoonstelling en activiteiten in die week worden financieel mogelijk gemaakt door de gemeente Weststellingwerf, het Bercoopfonds, het Prins Bernhard Cultuurfonds en stichting P.W. Janssen’s Friesche Stichting.

Na de opening voor genodigden op 3 september, is de expositie van 14.00 tot 17.00 uur voor iedereen te bezichtigen. Daarna tot en met 11 september iedere middag van 13.00 tot 17.00 uur. De entree bedraagt €3,50 en daarvoor krijgt u desgewenst ook nog een kop thee of koffie. Want als je Rinny vroeger in het Stellingwarfs vroeg “Hoe laete is et Rinny?” zei hij steevast “Koffietied”.

Naast de expositie is er nog een begeleidend programma: Op 6 september is er in het kasteel een lezing over Siemonsma. Deze wordt verzorgd door Karst A. Berkenbosch de schrijver van het boek: De iene is de aandere niet. Die avond begint om 20.00 uur. De kosten zijn € 7,50 inclusief tweemaal koffie of thee. Op zaterdag 10 september is er vanaf 10.00 uur een pittige fietstocht van rond de 45 kilometer, die langs de plaatsen gaat waar Rinny gewoond, gewerkt of veel geweest is. De fietstocht kost inclusief een lunchpakket en tweemaal koffie of thee onderweg € 15,-.

Aanmelding

Zowel voor de lezing als de fietstocht is opgave vooraf nodig. Beide zijn begrensd op 35 personen.

U kunt zich opgeven via info@bekieketmar.nl onder vermelding van naam, telefoonnummer en een emailadres waarop u teruggemaild kunt worden.

Voor alle aanmeldingen geldt: vol is vol. Wel wordt er zo nodig een reservelijst gehanteerd.

(Foto: Lenus van der Broek)