Ze zouden de geschiedenis van de menselijke migratie kunnen herschrijven.
Een uitzonderlijk goed bewaard gebleven prehistorische modderpoel zou de oudste menselijke voetafdrukken kunnen bevatten die ooit op het Arabische schiereiland zijn gevonden, aldus wetenschappers. De zeven voetafdrukken, gevonden tussen honderden afdrukken van prehistorische dieren, worden geschat op een leeftijd van 115.000 jaar.
Veel fossielen en artefacten zijn gevonden in situaties die vergelijkbaar zijn met deze oude meer in het noorden van Saoedi-Arabië. Archeologen ontdekten de vindplaats, gelegen in de Nefud-woestijn op een plek die in het Arabisch “de voetafdruk” wordt genoemd, in 2017, nadat erosie het sediment dat de vindplaats bedekte had weggevaagd. Het is gemakkelijk voor te stellen dat een modderig meerbed meer dan 100.000 jaar geleden een drukbezocht gebied was.
Toen de bevolking zich verplaatste, bleven deze voetafdrukken achter totdat ze werden bedekt. Bij de veel oudere Burgess Shale zijn enkele van de oudste organismen die ooit zijn gevonden intact gebleven, waarschijnlijk omdat ze in een modderstroom terechtkwamen en onmiddellijk stierven. Zo werd bijvoorbeeld een complete nodosaurus in een ongekend goede staat gevonden omdat hij in de kou van de oceaanbodem in modder was ingesloten.
In hun studie analyseren wetenschappers waarom die oude modder zo bijzonder was: “Een experimenteel onderzoek naar moderne menselijke voetafdrukken in modderpoelen toonde aan dat de fijne details binnen twee dagen verloren gingen en de voetafdrukken na vier dagen onherkenbaar werden; soortgelijke observaties zijn gedaan met sporen van andere niet-hominide zoogdieren.”
Voetafdrukken van Homo sapiens
Dat betekent dat hun kleine, bijzondere verzameling bewaarde voetafdrukken is ontstaan onder unieke omstandigheden, die ook een soort “vingerafdruk” creëren waarmee ze in dezelfde periode kunnen worden geplaatst. Van daaruit begonnen de wetenschappers te analyseren wie deze voetafdrukken had achtergelaten. De Homo sapiens waren niet de enige tweevoetige primaten in die tijd, maar het bewijs suggereert dat wij het waren:
“Er werden zeven voetafdrukken van hominiden met zekerheid geïdentificeerd, en gezien de fossiele en archeologische gegevens over de verspreiding van H. sapiens in de Levant en Arabië gedurende [de periode van 130.000 tot 80.000 jaar geleden] en de afwezigheid van Homo neanderthalensis in de Levant in die tijd, stellen we dat H. sapiens verantwoordelijk was voor de voetafdrukken in Alathar. Bovendien komt de grootte van de voetafdrukken in Alathar meer overeen met die van de vroege H. sapiens dan met die van H. neanderthalensis.”
Een oude corridor voor mensen en dieren
Het meer dat vandaag de dag Alathar vormt, maakte waarschijnlijk deel uit van een prehistorische snelweg die alle grote dieren in het gebied aantrok en een corridor vormde bezaaid met zoetwaterpunten waar levende wezens langs konden trekken terwijl ze migreerden in het kielzog van het klimaat. Wetenschappers vonden zeer weinig aanwijzingen voor andere sporen van prehistorische menselijke activiteit, zoals mes- of gereedschapssporen in botten van dieren die zouden wijzen op jacht.
“Het gebrek aan archeologisch bewijs suggereert dat het Alathar-meer slechts kortstondig door mensen werd bezocht”, concluderen de onderzoekers. “Deze bevindingen wijzen erop dat het tijdelijke gebruik van de oever van het meer door mensen tijdens een droge periode van de laatste interglaciale periode waarschijnlijk vooral verband hield met de behoefte aan drinkwater.”
Deze Homo sapiens waren mogelijk de laatsten die een gematigd gebied doorkruisten vóór de komst van een dreigende ijstijd, wat ook zou verklaren waarom hun sporen niet werden bedekt door een andere groep, althans totdat er zich een nieuwe laag vers sediment had opgehoopt.
