Wetenschap bevestigt dat honden kunnen herkennen wanneer een mens onoprecht is. Een team van onderzoekers onder leiding van Akiko Takaoki van de Universiteit van Kyoto heeft een experiment uitgevoerd dat nieuw licht werpt op de sociale vaardigheden van honden. Het doel was om te testen of honden de geloofwaardigheid van mensen kunnen beoordelen en of ze onthouden wanneer ze worden bedrogen. De resultaten waren zelfs voor de wetenschappers zelf verrassend.
Aan het onderzoek namen 34 honden deel, die een reeks tests ondergingen waarbij ze containers met voedsel moesten aanwijzen. In de eerste test wees de onderzoeker een container aan waarin daadwerkelijk een traktatie zat – de hond volgde onmiddellijk de aanwijzing en kreeg een beloning. In de tweede proef veranderde de situatie: de onderzoeker wees een bak aan die leeg was. De hond, die door eerdere ervaringen had geleerd, volgde de aanwijzing, maar vond deze keer niets.
Het meest interessante gebeurde tijdens de derde poging. De onderzoeker wees opnieuw naar de bak met eten, maar deze keer besloot geen van de honden om dichterbij te komen. De dieren herinnerden zich het eerdere bedrog en verloren hun vertrouwen in de mens die hen had misleid.
Honden onthouden leugens
De resultaten van het experiment laten er geen twijfel over bestaan: honden kunnen niet alleen beoordelen of een mens betrouwbaar is, maar onthouden ook wanneer ze worden bedrogen. Dit bewijst dat hun sociale intelligentie veel verder ontwikkeld is dan tot nu toe werd aangenomen. Honden hebben een meer verfijnde sociale intelligentie dan we dachten. Deze eigenschap is geëvolueerd als gevolg van een lange geschiedenis van samenleven met mensen, zegt Akiko Takaoka.
Onderzoekers benadrukken dat honden de geloofwaardigheid van een mens die hen eenmaal heeft bedrogen, zeer snel afschrijven. Dit gedrag kan het resultaat zijn van duizenden jaren van gezamenlijke evolutie met mensen, waarin honden hebben geleerd de intenties en emoties van hun verzorgers te herkennen.
John Bradshaw van de Universiteit van Bristol, die niet aan het onderzoek heeft deelgenomen, wijst op nog een ander aspect: honden waarderen voorspelbaarheid in het gedrag van mensen. Wanneer gebaren en signalen niet consistent zijn, worden dieren nerveus en gestrest.
Wetenschappers uit Kyoto zijn van plan dit experiment te herhalen, maar dan met wolven, de naaste verwanten van honden. Het doel is om te onderzoeken of het vermogen om de betrouwbaarheid van mensen te herkennen het resultaat is van domesticatie, of dat het een eigenschap is die al aanwezig was bij de wilde voorouders van onze huisdieren.
Kinderen versus honden
Interessant is dat soortgelijk onderzoek ook is uitgevoerd bij kleuters. Een team onder leiding van Kimberly Vanderbilt van de Universiteit van Californië in San Diego ontdekte dat driejarige kinderen nog geen onderscheid kunnen maken tussen een leugenaar en een eerlijk persoon. Pas oudere kinderen, van vier en vijf jaar, beginnen sceptischer te worden ten opzichte van mensen die hen eerder hebben bedrogen. Honden zijn, zoals het experiment in Kyoto aantoont, in dit opzicht de jongste mensen voor.
De conclusies van het onderzoek zijn duidelijk: het loont de moeite om eerlijk te zijn tegen je hond. Hij voelt niet alleen onze emoties, maar onthoudt ook perfect wanneer we hem hebben bedrogen.
